Η πορεία του Νεοραψωδού Αρτέμη (Φανουργιάκη) είναι μακρά στην ελληνική μουσική σκηνή. Από τους TXC σε συνεργασία με τον Ευθύμη και τώρα μόνος του με τον «Λυκόσχημο Αμνό». Οι ρίμες του μαγεύουν και προβληματίζουν. Τα λόγια του ακόμα περισσότερο. Είχαμε την ευτυχία να μιλήσουμε με τον γνωστό καλλιτέχνη και να μας πει πολλά ενδιαφέροντα για την δουλειά του, την συνεργασία με τον Σταμάτη Σπανουδάκη, τον γέροντα Παϊσιο, την επανάσταση και την σχέση του με τον Θεό.
- Δυο λόγια για τον καινούργιο δίσκο σου. Πώς προέκυψε ο τίτλος Λυκόσχημος Αμνός;
O «Λυκόσχημος Αμνός» είναι το αντίθετο του «Προβατόσχημου Λύκου». Όπως οι αποστατικές δυνάμεις έχουν τους πράκτορές τους, οι οποίοι ενδύονται την προβιά του προβάτου, προκειμένου να καταφέρουν πλήγματα στις τάξεις του λογικού ποιμνίου, έτσι υπάρχει και το αντίπαλον δέος, οι «Λυκόσχημο Αμνοί». Είναι οι σιωπηλοί εργάτες της αρετής, οι πολεμιστές του φωτός (όχι του «κτιστού» φωτός, αλλά αυτού που εκπορεύεται «εκ του Πατρός των Φώτων»), για τους οποίους ορίστηκε να αγωνίζονται πίσω αλλά και μέσα στις εχθρικές γραμμές. Οι άνθρωποι αυτοί κινούνται σε ένα στείρο πνευματικά περιβάλλον και προκειμένου να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους, να ρίξουν τον σπόρο του Καλού και να βλαστήσει, συχνά επιβάλλεται να υιοθετήσουν κάποιο αλλότριο εξωτερικό σχήμα. Το φαίνεσθαί τους, όχι μόνο δεν μαρτυρεί τίποτα από την εσωτερική τους ζωή – το αντίθετο μάλιστα…Ο δίσκος λοιπόν, είναι ουσιαστικά ένας φόρος τιμής σε αυτούς τους ανθρώπους.
- Το τραγούδι «Μαξ (Πάθη και Αρετές)» αναφέρεται σε πραγματικά περιστατικά; Πως προέκυψε κι ο πρωταγωνιστής της ιστορίας αλλάζει πορεία με τη βοήθεια ενός βιβλίου του γέροντα Παϊσίου;
Το συγκεκριμένο κομμάτι εμπίπτει στην κατηγορία του «storytelling» ραπ, στο «αφηγηματικό» είδος δηλαδή. Η ιστορία που περιγράφεται βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Ο Μάξιμος είναι υπαρκτό πρόσωπο, είναι παλιός μου φίλος από τη Θεσσαλονίκη και δόξα τω Θεώ σήμερα είναι μια χαρά. Κάποιες επιλογές στη ζωή του (τα περιγράφω αυτά στο τραγούδι) τον οδήγησαν σε νεαρή ηλικία στις φυλακές Διαβατών. Εκεί μέσα είχε φτάσει σε οριακό σημείο και του είχαν μπει λογισμοί μέχρι και να αυτοκτονήσει. Ώσπου έπεσε στα χέρια του το εν λόγω βιβλίο, που του έσωσε τη ζωή. Μετά την ανάγνωσή του, είδε τον κόσμο με άλλα μάτια. Άντλησε δύναμη. Ήρθε σε επαφή με την «αλήθεια που ελευθερώνει», και ένιωσε ελεύθερος παρά το γεγονός ότι βρισκόταν ακόμη στην ειρκτή.
Πιστεύω, ότι ο Θεός μας μιλάει κάθε στιγμή, αλλά εμείς αδυνατούμε να ακούσουμε τους «υπερκόσμιους ψιθύρους», επειδή ο σύγχρονος, κοσμικός τρόπος ζωής που έχουμε επιλέξει, ουσιαστικά κλείνει τους πνευματικούς μας δέκτες. Επιτρέπει λοιπόν ο Θεός κάποιες φορές να περάσουμε διάφορες ταλαιπωρίες, οι οποίες έχουν παιδευτικό ρόλο (όπως και ένας στοργικός και υπεύθυνος γονέας πράττει για το παιδί του), προκειμένου να καθαρίσουν οι δέκτες αυτοί. Ο Μαξ προφανώς έπρεπε να περάσει όλη αυτήν τη διαδικασία («μύηση»), προκειμένου να έλθει εις επίγνωσιν. Όλοι νομίζω περνάμε από αυτήν την διαδικασία, άλλος σε μεγαλύτερο, άλλος σε μικρότερο βαθμό. Είναι αυτό που αναφέρουν και οι Φιλοκαλικοί Πατέρες, ότι «…και το διαμάντι αν δεν «χτυπηθεί», αν δεν κατεργαστεί πρώτα, δεν γίνεται να φανεί η λάμψη του»!
- Από το πρώτο «Ξόδι», που γράφτηκε πριν χρόνια, φτάσαμε στο «Ξόδι Νο2». Πιστεύεις, ότι υπήρξε πικρή δικαίωση; Η κρίση είναι αποκλειστικά οικονομική ή έχει και πνευματικό υπόβαθρο;
Δυστυχώς υπήρξε η πικρή δικαίωση, αν και σαφώς θα προτιμούσα να είχα διαψευστεί και να ήταν τα πράγματα σήμερα ρόδινα στην πατρίδα μας. Το «Ξόδι νο 1», ήταν ένα κομμάτι από τον δίσκο «Έσσεται Ήμαρ» (ο τελευταίος δίσκος των Terror X Crew). Στο κομμάτι αυτό έκανα την αυτοκριτική μου, αναθεωρούσα κάποιες θέσεις μου, π.χ. αντί για το «Πολίτης του Κόσμου», επέλεγα το «Έλλην του Κόσμου», στην ουσία δηλαδή το οικουμενικό, το ελληνικό μοντέλο διεθνισμού της θυσιαστικής διακονίας προς τον πλησίον. Προσπάθησα να δώσω τη δική μου πρόταση, με την όποια αντίληψη και γνώσεις είχα ως πιτσιρικάς τότε, για το πώς έπρεπε να σταθούμε απέναντι σε όλες αυτές τις δυνάμεις που συγκροτούσαν το μέτωπο που ονομαζόταν «Παγκοσμιοποίηση», «Νέα Τάξη Πραγμάτων», «Νέα Εποχή», κλπ., το οποίο απεργάζονταν συστηματικά, την αποψίλωση όλων αυτών των στοιχείων που συγκροτούσαν την παράδοσή μας και γενικά των βασικών συστατικών της ιδιοπροσωπίας μας ως έθνους (πίστη, γλώσσα, τέχνες, κουλτούρα, περιβάλλον, κλπ.). Έκρουα τον κώδωνα του κινδύνου, αλλά δυστυχώς, ό,τι και αν έλεγα, κατέληγε «εις ώτα μη ακουόντων». Η πλειοψηφία των Ελλήνων τότε δεν ήθελε «Κασσάνδρες», που να της χαλάνε την ευδαιμονιστική κραιπάλη. Ζούσε μέσα στον πυρετό της επίπλαστης ευωχίας του πολιτικού «Εκσυγχρονισμού» (ενθυμίστε φαντάζομαι το «εθνικό» όραμα του ευρώ, την προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τα διακοποδάνεια, κλπ.) συμμετέχοντας στο «μικρονοϊκό κιτσαριό», στον «ιταμό, καλογυαλισμένο παλιμβαρβαρισμό» της εποχής, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε σε άρθρο του τότε, ο Χρήστος Γιανναράς.
Από εκείνη την περίοδο και για μία πενταετία περίπου, από το καθεστώς εκείνο στοχοποιήθηκα, κυνηγήθηκα, έγινα ο αποδιοπομπαίος τράγος για αμαρτίες άλλων, αποκλείστηκα από όλα τα ΜΜΕ, γενικότερα απομονώθηκα σαν καλλιτέχνης κλπ. αφού πρώτα βέβαια με στόλισαν με τα κοσμητικά «φασίστας», «τρελός», «συνωμοσιολόγος», «γραφικός», κλπ. Τώρα σχετικά με το αν η κρίση είναι αποκλειστικά οικονομική: σαφώς και πιστεύω, ότι είναι και οικονομική, ότι δεχόμαστε ως χώρα έναν οργανωμένο οικονομικό πόλεμο, ότι είναι το ΔΝΤ, οι τράπεζες, κλπ, κλπ, κλπ, όμως αυτό είναι η εξωτερική στοιβάδα· ο πυρήνας του προβλήματος θεωρώ, ότι είναι πνευματικός. Θα σου εξηγήσω τι εννοώ.
Κάποια στιγμή στο παρελθόν άκουσα τον μακαρίτη τον Γιάννη Φουράκη, τον «δι’ Ελληνισμόν σαλόν», να λέει ότι «ο Έλλην είναι ο Ιερεύς της Οικουμένης». Η φράση αυτή αποτυπώθηκε στο μυαλό μου! Σκεπτόμουν ότι, αν ο πλανήτης μας νοηθεί ως Ναός, το Ιερό αυτού του Ναού, πρέπει να είναι η Ελλάδα.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Χριστιανισμό. Έστω και λίγο, διαγωνίως, να μελετήσουμε Εκκλησιαστική Ιστορία, αντιλαμβανόμαστε εύκολα τον βαθμό που συνεισέφεραν οι Έλληνες στην εκπνευμάτιση του κόσμου. Το πλήθος των Μαρτύρων, οι Άγιοι, οι πνευματέμφοροι Πατέρες, που δογμάτισαν απλανώς, κλπ, ήταν στη συντριπτική τους πλειοψηφία Έλληνες. Εντελώς ενδεικτικά αναφέρω τις περιπτώσεις του Αγίου Θεοδώρου από την Ταρσό, αρχιεπισκόπου Canterbury, για το έργο που έκανε στη Δύση (φωτιστής των Άγγλων) και τον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό, για το έργο που έκανε στην Ανατολή (φωτιστής των Ρώσων).
Όλα αυτά βέβαια δεν τα λέω αυτό από κάποια σοβινιστική διάθεση, από τάση να μειώσω κάποιον άλλο λαό, κλπ. Το λέω γιατί θέλω να τονίσω, ότι ανέκαθεν ο Έλλην, είχε έναν πνευματικό, φωτοδοτικό ρόλο, τον οποίο αποποιήθηκε, θαμπωμένος από τα ψευδώνυμα εκ Δυσμών «φώτα», καταλήγοντας δέσμιος της «βαρείας ύλης». Διέπραξε με λίγα λόγια «ύβρη». Και όταν διαπράττεις «ύβρη» ακολουθεί η «Άτη», η «Νέμεσις» και η «Τίσις», το γνωστό δηλαδή τραγικό σχήμα που μας δίδαξαν οι αρχαίοι τραγικοί μας ποιητές. Όπως λειτουργούν οι φυσικοί νόμοι, έτσι λειτουργούν και οι πνευματικοί. Θεωρώ, ότι στην παρούσα μας έχει επιβληθεί ως έθνος, άνωθεν ένας «κανόνας». Όπως υπάρχει «κανόνας» σε επίπεδο ατομικό (όπως π.χ. του φίλου μου του Μαξ που προανέφερα), υπάρχει και «κανόνας» σε επίπεδο συλλογικό.
Φρονώ, ότι στο μέτρο που θα μετα-οήσουμε, σε αυτό το μέτρο θα εγερθούμε πάλι. Οδηγοί μας προς αυτή την κατεύθυνση είναι οι ήρωες του ’21, οι οποίοι βρισκόντουσαν σε μετάνοια και είχαν μυστηριακή ζωή, γι’ αυτό και ο αγώνας τους ευλογήθηκε και απέδωσε καρπούς. Δυστυχώς όμως, φως στον ορίζοντα δεν βλέπω άμεσα, γιατί όλα αυτά τα θέματα, ακόμα και σήμερα, δέχονται τη χλεύη από τους περισσότερους συμπατριώτες μας. Για να πραγματοποιηθεί η επ-ανάσταση, πρέπει να προηγηθεί η Ανάσταση (πρωτίστως εντός μας), ειδάλλως η λέξη «επανάσταση» παραμένει μία λέξη κενή νοήματος.
- Πρόσφατα συνεργάστηκες στον δίσκο σου Mash Up Sessions 1 με τον Σταμάτη Σπανουδάκη. Τι αποκόμισες από αυτήν συνεργασία; Θα υπάρξει συνέχεια;
Από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 στριφογύριζε στο μυαλό μου η ιδέα για τη δημιουργία ενός mash up δίσκου (εις την «καθ’ ημάς» νόρμα) στο πνεύμα του «The Rapsody Overture: Hip Hop Meets Classic …» και του «S&M», του δίσκου που είχαν κυκλοφορήσει οι Metallica σε συνεργασία με την Συμφωνική Ορχήστρα του San Francisco.
Αρκετά χρόνια αργότερα, καλοκαίρι του 2006, βρέθηκα σε μία συναυλία του Σταμάτη Σπανουδάκη στο Ηρώδειο, όπου άκουσα μία διασκευή του «Κύριε Ελέησον» με electro στοιχεία, διασκευή που είχε κάνει ο Σταμάτης ειδικά για εκείνη την βραδιά. Συνειδητοποίησα τότε με την αρωγή ποίου θα μπορούσε να υλοποιηθεί αυτό το μουσικό μου απωθημένο! Τώρα, το κατά πόσο πέτυχε το εγχείρημα, θα το κρίνουν βέβαια οι ακροατές. Για μένα, αυτός ο δίσκος με τον Σταμάτη είναι η σημαντικότερη συνεργασία της μουσικής μου πορείας. Αυτό που κρατάω από αυτή τη συνεργασία, πέραν της εμπειρίας φυσικά, είναι η φιλία· γιατί διατηρήσαμε επαφή και μετά το πέρας των ηχογραφήσεων.
Ο Σταμάτης είναι μεγάθυμος, δοτικός και άνθρωπος με πίστη! Θυμάμαι κάποια περίοδο που είχε κάποιο πρόβλημα υγείας, αναφερόταν σε αυτό ως «επίσκεψη Θεού». Είναι υπομονετικός, «προσγειωμένος» (χωρίς εκείνα τα σύνδρομα «υψηλοφροσύνης» που συναντάς σε άλλους συνθέτες) και έχει επίσης απίστευτη αίσθηση του χιούμορ! Ενημερωτικά, να αναφέρω σε αυτό το σημείο (για να μην πηγαίνει ο κόσμος άδικα στα δισκοπωλεία) ότι ο εν λόγω δίσκος δεν υπάρχει πλέον στο εμπόριο. Κυκλοφόρησε τα Χριστούγεννα του 2010, αλλά μετά από έναν μήνα αποσύρθηκε από την κυκλοφορία και όσα αντίτυπα είχαν μείνει καταστράφηκαν από την εταιρεία… Αυτά όμως αποτελούν θέμα άλλης συζήτησης. Το θετικό είναι ότι, γίνονται κάποιες συνεννοήσεις, ώστε να επανακυκλοφορήσει μέσω άλλης οδού.
Ως προς το «Μash Up Sessions II», ναι, έχω στο πλάνο μου κάποια στιγμή να το κυκλοφορήσω, αλλά νομίζω, ότι ακόμη είναι αρκετά νωρίς να μιλάμε για αυτό.
- Μετά την επιτυχή συναυλία-παρουσίαση του «Λυκόσχημου Αμνού» σε μουσικό χώρο των Αθηνών ποιά είναι τα επόμενα σχέδια σου;
Στα άμεσα σχέδιά μου είναι μία μίνι-περιοδεία στο πλαίσιο της παρουσίασης του νέου δίσκου. Η αρχή έγινε στην Αθήνα στο Γκάζι στο «ΚοοΚοο», όπου ήταν και η πρώτη επίσημη παρουσίαση. Ακολουθούν: 3 Μαρτίου Χαλκίδα (Στρογγυλό), 16 Μαρτίου Ιωάννινα (Boxx), Σάββατο 31 Μαρτίου Θεσσαλονίκη (Block 33), 1 Απριλίου Πτολεμαΐδα (Διπλό) και έπεται συνέχεια! Σύντομα θα ανακοινωθούν και άλλες ημερομηνίες μέσα στον Απρίλιο.
- Ένα μήνυμα στους αναγνώστες του Πενταποστάγματος.
Νήψη, πνευματική εγρήγορση και αισιοδοξία! Αισιοδοξία, γιατί το φως νικάει πάντα το σκοτάδι: «…καὶ τὸ φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει, καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν». Τους χαιρετισμούς μου και τις ευχαριστίες μου σε όλη την ομάδα του Πενταποστάγματος για τη φιλοξενία! Καλή Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή! Έρρωσθε!
Μπράβο, Αρτέμη!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου