Ορθόδοξες επισημάνσεις του π. Σεραφείμ Ρόουζ (+1982) μέρος 5ο

14 Ο π. Αλέξιος Γιάνγκ θυμάται πως ο π. Σεραφείµ «αντιπάθησε το ψεύτικο όλων των
ειδών, µιλώντας ανοιχτά για τη νοοτροπία “Ντίσνεϊλαντ” της Αμερικής, η οποία καθιστούσε
αδύνατη για τους ανθρώπους την πιθανότητα να επιδιώξουν και να βρουν την αλήθεια.
Κοιτώντας τη σύγχρονη αμερικάνικη ζωή από µια πνευματική προοπτική και συγκρίνοντάς τη με
τη ζωή στη Σοβιετική Ένωση, ο π. Σεραφείµ κάποτε αναρωτήθηκε: «Έχουμε άραγε µία εικόνα
που εξηγεί την κατάστασή µας παρόμοια με το (σοβιετικό) Γκουλάγκ της Ρωσίας; Φοβάμαι
πως υπάρχει µια εικόνα, καθόλου κολακευτική για µας, η οποία είναι σχεδόν το δικό µας
ισοδύναμο του Γκουλάγκ. Είναι η “Ντίσνεϊλαντ” - µια εικόνα που εξηγεί την ανέμελη
αγάπη της “διασκέδασής µας” (µία σχεδόν αντιχριστιανική λέξη!), την έλλειψη σοβαρότητας
... την άγνοια η την πενιχρή ενημέρωσή µας για την πραγματική έννοια και σπουδαιότητα της
ζωής». Στην ομιλία του στο Προσκύνημα του 1982, ο π. Σεραφείµ επεκτάθηκε σε αυτή την
άποψη: «Το µήνυµα αυτού του παγκόσμιου πειρασμού που προσβάλλει τους
ανθρώπους σήμερα - αρκετά ανοιχτά με τις κοσμικές µορφές του, αλλά συνήθως
περισσότερο κρυµµένο στις θρησκευτικές του µορφές - είναι: Ζήστε το παρόν,
χαλαρώστε, να είστε άνετοι. Πίσω από αυτό το µήνυµα είναι ένα άλλο, πιο ψιθυριστό που
εκφράζεται ανοιχτά µόνο στις επίσημα αθεϊστικές χώρες, οι οποίες, σ’ αυτή την περίπτωση, είναι
ένα βήμα πιο µπροστά από τον ελεύθερο κόσμο. Στην πραγματικότητα, πρέπει να
συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό που συμβαίνει στον κόσμο σήμερα είναι πανομοιότυπο, είτε
εμφανίζεται πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα είτε στον ελεύθερο κόσμο. Υπάρχουν
διαφορετικές ποικιλίες σε αυτό, αλλά µια παρόμοια επίθεση γίνεται παντού για να κερδίσει τις
ψυχές µας. Στις κοµµουνιστικές χώρες που έχουν ένα επίσημο αθεϊστικό πιστεύω, λένε αρκετά
ανοιχτά ότι πρέπει να ξεχάσετε τον Θεό και οποιαδήποτε άλλη ζωή εκτός από την παρούσα,
βγάλτε από τη ζωή σας τον φόβο του Θεού και τον σεβασμό για τα άγια πράγματα, θεωρήστε
εκείνους που πιστεύουν ακόμα στον Θεό με “παλαιομοδίτικο” τρόπο ως εχθρούς που
πρέπει να εξολοθρευτούν.
 Κάποιος µπορεί να πάρει ως σύμβολο της ξεγνοιασιάς µας, της αγάπης µας για
διασκέδαση, της αυτολατρείας µας, την αμερικάνικη “Ντίσνεϊλαντ”. Σε αυτή την περίπτωση, δεν
πρέπει να αµελήσουµε να δούμε “πίσω” από αυτό το αποκρουστικό σύμβολο, το οποίο δείχνει
που η “γενιά µου” οδηγεί πραγματικά: στο σοβιετικό Γκουλάγκ. Ο π. Σεραφείµ είχε πάντα
υπόψη του την προφητεία του διορατικού γέροντα Ιγνατίου του Χαρµπίν της Μαντζουρίας, ο
οποίος το 1930 είχε πει: «Ότι άρχισε στη Ρωσία θα τελειώσει στην Αμερική».
Στην ομιλία του στη Μονή της Αγίας Τριάδος στο Τζόρντανβιλ, ο π. Σεραφείµ είχε µιλήσει
περισσότερο για τις δοκιμασίες που θα έρθουν στην Αμερική και πως να προετοιµαστούµε για
αυτές. Περιγράφοντας τη δοκιμασία των χριστιανών στη Ρωσία και τις άλλες Ορθόδοξες χώρες,
είπε: «Δεν θέλω να σας φοβίσω, αλλά θα είναι καλύτερα να αντιµετωπίσουµε το γεγονός ότι η
δοκιμασία που αυτοί υφίστανται τώρα, ή κάτι παρόμοιο, έρχεται πιθανώς κι εδώ, και µάλιστα
σύντομα: Ζούμε στους έσχατους καιρούς, ο Αντίχριστος είναι κοντά, και αυτό που
συμβαίνει στη Ρωσία και στις άλλες χώρες φαίνεται σαν να είναι η φυσιολογική εμπειρία
της εποχής µας. Εδώ στη Δύση ζούμε σε έναν ανόητο παράδεισο ο οποίος µπορεί να
χαθεί, και πιθανώς θα χαθεί σύντομα. Αρχίστε να προετοιμάζεστε - όχι με την
αποθήκευση τροφίμων ή τέτοιων εξωτερικών πραγμάτων όπως µερικοί κάνουν ήδη
στην Αμερική, αλλά με την εσωτερική προετοιμασία των Ορθόδοξων Χριστιανών.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, παραδείγματος χάριν, πως θα επιζήσετε εάν µπείτε σε µια
φυλακή ή ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, και ειδικά στα κελλιά τιμωρίας και
απομόνωσης; Πώς θα επιβιώσετε; Θα τρελαθείτε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστηκα. Εάν το
µυαλό σας δεν έχει τίποτα για να ασχοληθεί, τι θα έχετε στο µυαλό σας; Εάν είστε γεμάτοι με
κοσμικές εντυπώσεις και δεν έχετε τίποτα πνευματικό στο µυαλό σας, εάν ζείτε απλώς µέρα τη
µέρα χωρίς να σκεφτείτε σοβαρά για τον Χριστιανισμό και την Εκκλησία, χωρίς να γνωρίζετε για
το τι είναι Ορθοδοξία, και µπείτε σε µια κατάσταση απομόνωσης όπου δεν υπάρχει τίποτα να
κάνετε ούτε να πάτε πουθενά, κανένας κινηματογράφος για να βλέπετε κάτι, µένοντας συνεχώς
σε ένα σημείο όπου θα βλέπετε µονάχα τέσσερις τοίχους - θα επιβιώσετε µόλις και µετά βίας...
Πρέπει να έχετε Χριστό στην ψυχή σας. Εάν Αυτός είναι εκεί, τότε εμείς, οι Ορθόδοξοι
Χριστιανοί, έχουμε ένα ολόκληρο πρόγραµµα που θα µπορούσαµε να χρησιµοποιήσουµε στη
φυλακή. Μπορούμε να θυµηθούµε το Ορθόδοξο ημερολόγιο - ποιοί άγιοι και ποιές γιορτές
τιμώνται και πότε. Δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε ολόκληρο το ημερολόγιο, αλλά από την
καθημερινή ζωή µας στην εκκλησία θα θυµηθούµε τον κύριο κύκλο του εκκλησιαστικού έτους:
οτιδήποτε έχουμε αποθηκεύσει µέσα στις καρδιές και τον νου µας θα επιστρέψει σε µας.
Οποιαδήποτε προσευχή και ύμνο γνωρίζουμε απέξω θα µάς βοηθήσει, θα πρέπει να τους
ψάλουμε κάθε ημέρα. Θα έχετε ανθρώπους για να προσεύχεσθε γι’ αυτούς». (σελ. 356-359 )

15 Ακόμα και τώρα, ο π. Σεραφείµ επισημαίνει, πως προσευχόμενοι για τους Ορθοδόξους
Χριστιανούς που υποφέρουν σε όλο τον κόσμο, µπορούµε να είμαστε µία ψυχή µαζί τους και να
µοιραζόµαστε τις θλίψεις τους: «Μπορείτε να πάτε σε όλη την υδρόγειο με το µυαλό σας, σε
µια χώρα ή ήπειρο κάθε φορά, και να προσευχηθείτε για εκείνους που γνωρίζετε, Ακόμα κι αν
δεν µπορείτε να σκεφτείτε ονόματα - για τους επισκόπους και τις ηγουμένες, τις ενορίες και τους
ιερείς της ρωσικής δικαιοδοσίας και της ιεραποστολής, τα µοναστήρια στους Αγίους Τόπους,
τους φυλακισμένους στη Ρωσία και τη Ρουμανία και τα άλλα κράτη που βρίσκονται κάτω από
τον αθεϊστικό ζυγό, τις ιεραποστολές στην Ουγκάντα και αλλού στην Αφρική όπου είναι πολύ
δύσκολη η κατάσταση, τους µοναχούς στο Άγιον Όρος... Όσο περισσότεροι ενήμεροι είσαστε
για αυτά και προσεύχεστε τώρα, τόσο καλύτερα θα είναι για σάς όταν πρέπει να υποφέρετε οι
ίδιοι, τόσα περισσότερα θα µπορείτε να πάρετε µαζί σας στη φυλακή». (σελ. 359)

16 Όφειλαν να προετοιμάσουν τους αδελφούς τους στη Δύση για τους επερχομένους
διωγμούς, έτσι οι πατέρες της Πλατίνα δούλεψαν πολύ σκληρά για να κάνουν γνωστή την
ιστορία των Νέων Μαρτύρων του κοµµουνιστικού ζυγού στην ελεύθερη Δύση. Καθώς ο π.
Γερμανός έγραψε σε ένα άρθρο στον Ορθόδοξο Λόγο, «Χρειαζόμαστε τους Νέους Μάρτυρες
για να µας τραβήξουν στην αυθεντική πνευματική ζωή. Αγγίζουν σε µάς κάτι τόσο βαθύ και
θεμελιώδες ώστε η ψυχή και ο νους µας, που έμειναν χωρίς βάθος από τον σύγχρονο
”διαφωτισμό”, µπορούν µόλις και µετά βίας να το αντιληφθούν. Και όμως, βαθιά µέσα µας το
γνωρίζουμε. Ας στρατολογηθούµε στην οδό της αιώνιας ευδαιμονίας, κάνοντας αυτή µας την
απόφαση βάθρο για την αλήθεια ακόμη και αν αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο του
σώματος ... Ας ακούσουμε την κραυγή των Νέων Μαρτύρων. Το 1982 οι πατέρες, με τη βοήθεια
της Μαρίας Μανσούρ, ολοκλήρωσαν σε έναν ενιαίο τόμο όλα τα άρθρα από τον Ορθόδοξο
Λόγο για τους Νέους Μάρτυρες και τους σύγχρονους, ζωντανούς ομολογητές. Αυτός όπως
προαναφέρθηκε, τιτλοφορήθηκε «οι Ρώσοι άγιοι των κατακομβών».
Ο π. Σεραφείµ το θεώρησε ως εγχειρίδιο για τους σύγχρονους Ορθόδοξους Χριστιανούς...
Μια επιτομή 635 σελίδων, οι Ρώσοι άγιοι των κατακομβών, ήταν ασυζητητί το µεγαλύτερο
πρωτότυπο βιβλίο που η αδελφότητα είχε εκδώσει ποτέ. Τυπωνόταν όταν αρρώστησε ο π.
Σεραφείµ από τη βασανιστική ασθένεια που θα του αφαιρούσε τη ζωή και κάποιος αναρωτιέται
εάν αυτά τα δύο πράγματα δεν συνδέονται κάπως. Όταν η µακροχρόνια, αγωνιώδης µάχη του
π. Σεραφείµ µε τον θάνατο τελείωσε, ο π. Γερμανός είπε: «Ο π. Σεραφείµ υπέφερε καθότι
έπρεπε να λάβει το στεφάνι του µαρτυρίου».
Σύμφωνα με την προσέγγιση του π. Σεραφείµ, οι Ρώσοι άγιοι των κατακομβών ήταν
αναμφισβήτητα ανεξάρτητοι από τη μεταχείρισή τους από τη Ρωσική Εκκλησία, δοξασμένα
παραδείγματα αγιότητας και χριστιανικού ηρωϊσμού οπουδήποτε επρόκειτο να βρεθούν: στην
Εκκλησία των Κατακομβών της Ρωσίας, στη Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς, και στο
Πατριαρχείο Μόσχας.
Ενώ αυτή η προσέγγιση σε ορισμένους ανθρώπους έγινε η αιτία για να αποδιώξουν ή να
αγνοήσουν το βιβλίο «οι Ρώσοι άγιοι των κατακομβών», σε πολλούς άλλους το βιβλίο αυτό είχε
την επίδραση που ο π. Σεραφείµ σκόπευε. Οι άνθρωποι της Δύσης πράγματι άκουσαν την
«κραυγή των Νέων Μαρτύρων», και πλέον δεν ήταν ποτέ ξανά οι ίδιοι. Τρία χρόνια µετά από
τον θάνατο του π. Σεραφείµ µία ανασκόπηση του «οι Ρώσοι άγιοι των κατακομβών»
εμφανίστηκε σε ένα αμερικανικό θρησκευτικό περιοδικό, στο οποίο ο συντάκτης ομολόγησε:
«Το βιβλίο το οποίο πρόκειται να κρίνω... είναι ένα βιβλίο που με έκανε να βρω τον εαυτό µου.
Έχει αλλάξει τη ζωή µου. Δεν προσποιούμαι ότι είμαι αμερόληπτος όταν γράφω για αυτό. Δεν
θα το συγκρίνω με άλλα βιβλία για µάρτυρες ούτε θα αποτιμήσω οποιεσδήποτε παρατηρήσεις
για το ύφος ή τη µορφή. Το βιβλίο είναι, κατά την άποψή µου, απλά πάρα πολύ σημαντικό για
να σταθούµε σε τέτοια µικροπράγµατα... Από τότε που αναπαύτηκε ο π. Σεραφείµ, το βιβλίο «οι
Ρώσοι άγιοι των κατακομβών» διαδόθηκε επίσης στα κράτη που στο παρελθόν είχαν
υποδουλωθεί στον κοµµουνισµό. Τµήµατά του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό της Επισκοπής
του Βορονέζ στη Ρωσία, και µια σερβική έκδοση του βιβλίου δημοσιεύθηκε στο Κράλγιεβο της
Σερβίας το 1996. Για τους Ορθόδοξους Αμερικανούς, ίσως το πιο οικείο µέρος αυτού του πολύ
ψυχωφελούς βιβλίου είναι η σελίδα της αφιέρωσής του. Απηχώντας την προφητεία του
γέροντα Ιγνατίου του Χαρµπίν, οι πατέρες Σεραφείµ και Γερμανός έγραψαν εκεί: «Αυτό
το βιβλίο αφιερώνεται στους Χριστιανούς Μάρτυρες. ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ ΑΥΡΙΟ ΣΤΗΝ
ΑΜΕΡΙΚΗ». (σελ. 359-362)

17 Ο π. Σεραφείµ δεν πιθανολόγησε ποτέ με ποιο τρόπο η Αμερική, που αγαπάει την
ελευθερία, θα εισερχόταν µια µέρα στην εποχή διωγμού των Χριστιανών, στην εποχή των
κατακομβών. «Αυτό που η Ρωσία και άλλες χώρες έχουν δοκιμάσει έρχεται εδώ», είπε,
«αλλά ποια ακριβώς µορφή θα έχει δεν µπορούµε να πούμε, και δεν πρέπει να γίνουμε
υστερικοί γι’ αυτή την προοπτική». Εντούτοις, στις δεκαετίες µετά από τον θάνατό του,
βλέπουμε ότι, ενώ οι άνθρωποι στη Ρωσία επανακτούν τις θρησκευτικές ελευθερίες τους, οι
άνθρωποι στην Αμερική τις χάνουν.
 Το 1962 η κοινή προσευχή απαγορεύθηκε από τα δημόσια σχολεία με µια απόφαση
του αµερικανικού Ανώτατου Δικαστηρίου. Σήμερα, όλες οι εκδηλώσεις της Χριστιανικής πίστης
στα σχολεία - όπως η εθελοντική παρακολούθηση µελέτης της Βίβλου κατά τη διάρκεια των
µεσηµεριανών διαλειµµάτων, η προσευχή κατά τη διάρκεια των γευμάτων, η χρησιµοποίηση
ροζαρίου σε ένα σχολικό λεωφορείο, η διοργάνωση χριστιανικών συναντήσεων µετά το σχολείο,
η ακόμα και η κατοχή µιας Βίβλου πάνω στο θρανίο κάποιου - έχουν απαγορευθεί από τις
σχολικές αρχές και οι αποφάσεις των δικαστηρίων έχουν παροτρύνει και στηρίζουν αυτές τις
ενέργειες. Οι αρµόδιοι για τον σχεδιασµό προγραµµάτων σπουδών έχουν προχωρήσει
τόσο πολύ ώστε να αφαιρέσουν κάθε αναφορά του ονόµατος του Θεού από τις εκδόσεις
της κλασικής φιλολογίας που πρόκειται να διαβάσουν οι µαθητές. Πρέπει να ληφθεί
υπόψη ότι αυτό συμβαίνει ακριβώς σε εκείνα τα κέντρα που διαμορφώνουν τις µελλοντικές
γενεές. Καθώς ο χριστιανός συγγραφέας Τάλ Μπρούκ παρατήρησε το 1989:
«Για τους Αμερικανούς που εξυμνούν τις θρησκευτικές ελευθερίες, η περικοπή τέτοιων
ελευθεριών µπορεί να φαίνεται µακρινή - µέχρις ότου αναλογιστούμε ένα κραυγαλέο γεγονός: το
σύστημα των δημόσιων σχολείων µας. Φανταστείτε ότι ένα µέσο δημόσιο σχολείο στην Αμερική
επρόκειτο ξαφνικά να καταπιεί, να ενσωματώσει όλο το έθνος σε έκταση και σε λειτουργία.
Ξαφνικά η εθελοντική µελέτη της Βίβλου και η προσευχή, η θρησκευτική αφύπνιση και οι
εκκλησιαστικές συναντήσεις, και κάθε τρόπος θρησκευτικών δραστηριοτήτων θα έπρεπε να
απαγορευθούν και να παγώσουν για το “καλό” όλων. Εκείνοι που θα επιθυμούσαν να
συµµετέχουν σε τέτοιες συνήθειες θα έπρεπε να φύγουν έξω από τα σύνορα - αυτό δηλαδή θα
συμβεί, εάν η Αμερική οργανωθεί σύμφωνα με την πορεία ενός από τα δημόσια σχολεία της.
Αυτό είναι µια ενδιαφέρουσα σκέψη.
Σε ένα µελλοντικό παγκοσµιοποιηµένο κόσμο ο οποίος δεν θα διαθέτει την κληρονομιά
ενός συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών ή ενός Νόµου των Δικαιωµάτων, τα ίδια είδη
περιορισµών που βάλαμε σε εκείνους τους ανθρώπους στα δημόσια σχολεία µας θα φανούν
αρκετά λογικά για να εφαρμοστούν σε µια παγκοσµιοποιηµένη πλουραλιστική κοινωνία. Η
θρησκεία θα ιδιωτικοποιείτο πλήρως. Βεβαίως το νομικό µας σύστημα είναι πολύ
απασχολημένο για να κάνει κάτι τέτοιο - να περιορίσει τη θρησκεία εξ ολοκλήρου στην ιδιωτική
σφαίρα. Η ευγενής παρουσίαση από την ACLU3
 πολυαρίθμων παραστάσεων της θείας
Γέννησης, που τις άρχισε ανοιχτά από αυτήν τη χώρα, στα δημόσια πάρκα κ.λ.π., έχει
 3
 Αμερικανική Αστική Ένωση Ελευθεριών  
απαγορευθεί, και πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα αναγκάστηκαν να απαγορεύσουν τη
δημόσια παρουσίαση της Θείας Γεννήσεως...
Εν τω µεταξύ, έχουμε αποδεχτεί την αδιόρατη και ύπουλη εξαφάνιση αυτών των
ελευθεριών με αφέλεια, αντίθετα από τους µετανάστες που έχουν έλθει εδώ από την Ανατολική
Ευρώπη που κουνούν το κεφάλι με δυσοίωνη κατανόηση. Έχουν δει τι µπορεί να κάνει ένα
παντοδύναμο κράτος»!!
Αυτήν τη στιγμή, σε ολόκληρη την απελευθερωμένη πλέον Ρωσία, η θρησκευτική
εκπαίδευση παρέχεται στα δημόσια, από το κράτος χρηµατοδοτούµενα, σχολεία. Στην κοσμική
Αμερική, αντιθέτως, οι άνθρωποι παλεύουν τώρα νομικά για τέτοια πράγματα όπως το ότι έχουν
κατεβάσει τους σταυρούς και έχουν αλλάξει τα χριστιανικά ονόματα των δρόμων, επειδή η θέα
τους σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους καταπιέζει τους ανθρώπους. Κάποιος µπορεί µετά
βίας να αμφιβάλει ότι µια παράξενη αντιστροφή έχει πραγματοποιηθεί. (σελ. 362-363)


http://www.imdleo.gr/diaf/2010/07/Rose-LMD.pdf