Ορθόδοξη Κελτική και Αγγλοσαξονική Εκκλησία.: Ο Ιωσήφ της Αριμαθαίας στο Γκλάστονμπερι

Δευτέρα 27 Απριλίου 2015

Ο Ιωσήφ της Αριμαθαίας στο Γκλάστονμπερι

Ο μύθος ("Ν": αυτό που η κοσμική ιστοριογραφία αντιμετωπίζει υπεροπτικά σαν μύθο, εφόσον μαρτυρείται από την αρχαία παράδοση, πιθανόν αίφνης να αποτελεί ιστορική αλήθεια, και αυτό θεωρούμε εμείς, σ' αυτή την ταπεινή μπλογκονησίδα, για το ταξίδι του αγίου στη Βρετανία)

Ο μύθος, όμως, μας παρέχει το υπόλοιπο της ιστορίας του αναφέροντας ότι ο Ιωσήφ συνόδευσε τον απόστολο Φίλιππο, τον Λάζαρο, τη Μαρία Μαγδαληνή και άλλους σε ιεραποστολή στους Γαλάτες. Ο Λάζαρος και η Μαρία έμειναν στη Μασσαλία, ενώ οι άλλοι ταξίδεψαν βόρεια. Στο κανάλι της Μάγχης ο άγ. Φίλιππος έστειλε τον Ιωσήφ με δώδεκα μαθητές για να εγκαθιδρύσουν τον Χριστιανισμό στη μακρινότερη γωνιά της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, το νησί της Βρετανίας. Τούτο το «γεγονός» συνέβη το 63 μ.Χ., ενώ ορισμένοι ιστορικοί το τοποθετούν στο 37 μ.Χ. Λέγεται πως ο Ιωσήφ έγινε πλούσιος εμπορευόμενος μέταλλα και τούτος είναι πιθανώς ο λόγος για τον οποίο φημολογείται ότι ήδη γνώριζε τη Βρετανία, ιδιαίτερα τις νοτιότερες περιοχές της. Η Κορνουάλη ήταν η κύρια μεταλλευτική περιοχή και γνωστή στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία για τον κασσίτερό της. Το Σόμερσετ, επίσης ήταν γνωστό για τον υψηλής ποιότητας μόλυβδό του. Ορισμένοι ακόμη ισχυρίζονται ότι ο Ιωσήφ ήταν θείος της Μαρίας και επομένως παππούς του Ιησού, και ότι πιθανώς είχε πάρει μαζί του το νεαρό αγόρι σε ένα από τα επιχειρηματικά ταξίδια του στο νησί. Από τούτον τον μύθο άντλησε και ο Ουίλλιαμ Μπλέηκ την έμπνευσή του στην Ιερουσαλήμ:
Περπατήσαν άραγε τούτα τα πόδια
Πάνω στα πράσινα βουνά της Αγγλίας;

Οι φιλολογικές μαρτυρίες

Φαίνεται φυσικό, λοιπόν, το γεγονός ότι ο Ιωσήφ επέλεξε για το ιεραποστολικό του έργο τη Μεγάλη Βρετανία και ότι ήρθε αρχικά στο Γκλάστονμπερι, το φημισμένο κέντρο της δυτικής χώρας. Ο τοπικός μύθος αναφέρει ότι ο Ιωσήφ έπλευσε γύρω από το Λαντς Εντ και τράβηξε για τα γνώριμα λημέρια του. Η βάρκα του άραξε στις ακτές του Γκλάστονμπερι Μαρς και μαζί με τους συντρόφους του ανέβηκε στον παρακείμενο λόφο για να την περιβάλλουσα χώρα. Έχοντας φέρει μαζί του ένα ραβδί που ξεφύτρωσε από το ιερό αγκάθινο στέμμα του Ιησού, το έμπηξε στη γη. Το ραβδί με τρόπο θαυματουργό ρίζωσε στη γη και μπορεί να το δει κανείς ακόμη και σήμερα στο Γουέργυαλλ Χιλ. Ο Ιωσήφ συναντήθηκε με τον τοπικό κυβερνήτη, τον Αρβιράγκους, και εξασφάλισε δώδεκα εκτάρια γης στο Γκλάστονμπερι, όπου χτίστηκε το πρώτο μοναστήρι στην Αγγλία. Ο Αρβιράγκους αναφέρεται στο Ιωβηλαίο ως προσωπικότητα που αντιστάθηκε στη ρωμαϊκή κατάκτηση και εξουσία. Ο Τζέφρεϊ του Μονμάουθ τον αναφέρει ως βασιλιά του οποίου ο αδελφός σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής επιδρομής του Κλαύδιου το 43 μ.Χ. Συνδέθηκε με τον Καρατάκους, αλλά το πιο ενδιαφέρον ίσως είναι ότι αναφέρεται από τον Γουίλιαμ του Μάλμσμπουρι στο De Antiquitate Glastoniensis Ecclesiae, ως ο βασιλιάς που έδωσε 12 εκτάρια γης στο Γκλαστόνμπουρι στον Ιωσήφ της Αριμαθαίας και τους συντρόφους του, όταν έφεραν τον χριστιανισμό στη Μεγάλη Βρετανία το 63 μ.Χ.. Αρκετοί ιστορικοί πιστεύουν ότι ήταν ο Αρβιράγκους και οι άνθρωποί του που κατέλαβαν το φρούριο της κομητείας του Σόμερσετ, γνωστό ως κάστρο του Κάντμπουρι –που συνδέθηκε αργότερα με τον βασιλιά Αρθούρο- και το χρησιμοποίησαν ως βάση για την αντίστασή τους ενάντια στους Ρωμαίους.
Πολύ περισσότερα προστέθηκαν στο μύθο του Ιωσήφ κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα. Μεταβλήθηκε βαθμιαία σε σημαντικό άγιο και λατρευτικό ήρωα, ενώ τον διεκδίκησαν ως πρόγονό τους αρκετοί Βρετανοί μονάρχες. Λέγεται ότι έφερε μαζί του στη Μεγάλη Βρετανία ένα κύπελλο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε στον Μυστικό Δείπνο, το ίδιο που χρησιμοποιήθηκε για να συγκεντρωθούν οι λιγοστές σταγόνες αίματος από το σταυρωμένο σώμα του Χριστού. Ένας μύθος αναφέρει ότι ο Ιωσήφ έκρυψε το Γκράαλ στο Γκλάστονμπερι, η ιστορική έρευνα ωστόσο έχει αρκετούς λόγους να αμφιβάλλει ακόμα και για το αν πάτησε στη Βρετανία το πόδι του ο Ιωσήφ της Αριμαθαίας, για οποιοδήποτε σκοπό.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Nennius, The History of the Britons, (c.829).
Alcock, Leslie, Arthur's Britain: history and archaeology, AD 367-634, (1971)
Laing, Lloyd Robert, The archaeology of late Celtic Britain and Ireland, c. 400-1200 AD, (1975b).

Το Γκλάστονμπερι (από εδώ - παρέλειψα τις παραπομπές, μπορείτε να μπείτε να τις διαβάσετε)

Το Γκλάστονμπερι είναι γνωστό για τους μύθους και θρύλους σχετικά με τον Ιωσήφ από Αριμαθαίας, το Άγιο Δισκοπότηρο και το βασιλιά Αρθούρο. Ο θρύλος πως ο Ιωσήφ εξ Αριμαθαίας επανέκτησε κάποια ιερά κειμήλια προέρχεται από το Γάλλο ποιητή Ρομπέρ ντε Μπορόν και την δική του εκδοχή για την ιστορία του Δισκοπότηρου το 13ο αιώνα, για την οποία πιστεύεται ότι επρόκειτο για τριλογία, εκ της οποίας μόνο αποσπάσματα σώζονται μέχρι σήμερα. Το έργο αποτέλεσε έμπνευση για το μεταγενέστερο Κύκλο αρθουριανών ιστοριών.
Η εξιστόρηση του Ντε Μπορόν αναφέρεται στο πώς ο Ιωσήφ πήρε λίγο από το αίμα του Ιησού σε ένα κύπελλο (το "Άγιο Δισκοπότηρο"), το οποίο στη συνέχεια μεταφέρθηκε στη Βρετανία. Ο Κύκλος της Βουλγάτας επανεξιστόρησε την αρχική αφήγηση του Ντε Μπορόν. Ο Ιωσήφ εξ Αριμαθαίας δεν αποτελούσε πλέον τον κύριο χαρακτήρα στην καταγωγή του Δισκοπότηρου: ο Ιώσηπος, γιος του Ιωσήφ, ανέλαβε το ρόλο του Φύλακα του Δισκοπότηρου. Ωστόσο, οι πρώιμες εκδοχές της μυθολογίας του Δισκοπότηρου, δεν το αποκαλούν "Άγιο" ούτε αναφέρουν τίποτα για αίμα, τον Ιωσήφ ή το Γκλάστονμπερι.
Το 1191, μοναχοί στο αββαείο ισχυρίστηκαν ότι ανακάλυψαν τους τάφους του Αρθούρου και της Γκουίνεβιρ στο νότιο τμήμα του Ναού του Αββαείου, το οποίο επισκέφθηκαν αρκετοί σύγχρονοι ιστορικοί. Τα ευρήματα μετακινήθηκαν αργότερα και χάθηκαν κατά την Αγγλική Μεταρρύθμιση. Πολλοί ερευνητές υποψιάζονται ότι η ανακάλυψη αυτή ήταν χαλκευμένη, προκειμένου να καθιερωθεί η αρχαιότητα της ίδρυσης του Γκλάστονμπερι και για να γίνει ευρέως γνωστό.
Σε ορισμένα αποσπάσματα της αρθουριανής λογοτεχνίας, το Γκλάστονμπερι ταυτίζεται με το θρυλικό νησί Άβαλον. Ένα παλιό ουαλικό ποίημα συνδέει τον Αρθούρο με το Γκλάστονμπερι Τορ, στο πλαίσιο μιας διαμάχης μεταξύ Αρθούρου και Μάλαγκαντ, όταν ο τελευταίος είχε απαγάγει την βασίλισσα Γκουίνεβιρ. Σύμφωνα με κάποιες εκδοχές του Αρθουριανού θρύλου, ο Λάνσελοτ αποτραβήχτηκε στο Αββαείο του Γκλάστονμπερι μετά το θάνατο του Αρθούρου.

Ο Ιωσήφ λέγεται ότι έφτασε με βάρκα στο Γκλάστονμπερι. Αποβιβαζόμενος, κάρφωσε το ραβδί του στο έδαφος και αυτό βλάστησε θαυματουργά ως Ιερός Άκανθος. Έτσι εξηγείται η ύπαρξη ενός υβριδικού δένδρου λευκάκανθρας λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Γκλάστονμπερι, το οποίο ανθίζει δυο φορές το χρόνο, μια την άνοιξη και μια κοντά στα Χριστούγεννα (ανάλογα με τον καιρό). Κάθε χρόνο, κόβεται ένα βλαστάρι από τον τοπικό Αγγλικανό ιερέα και το μεγαλύτερο μαθητή του Σχολείου St John και στέλνεται στη Βασίλισσα.
Ο αρχικός Ιερός Άκανθος αποτέλεσε κέντρο προσκυνήματος κατά το Μεσαίωνα, αλλά κόπηκε κατά τον Αγγλικό Εμφύλιο Πόλεμο. Αντικαταστάθηκε τον 20ό αιώνα με ένα δέντρο στο λόφο Γουέργιαλ, αλλά επαναφυτεύτηκε την επόμενη χρονιά, καθώς η πρώτη προσπάθεια ήταν ανεπιτυχής.
Σήμερα, το Αββαείο του Γκλάστονμπερι αυτοπαρουσιάζεται ως "παραδοσιακά ο αρχαιότερος υπέργειος χριστιανικός ναός στον κόσμο", ο οποίος σύμφωνα με το θρύλο κατασκευάστηκε από τον Ιωσήφ για να στεγάσει το Άγιο Δισκοπότηρο, περίπου 65 χρόνια μετά το θάνατο του Ιησού. Ο θρύλος λέει επίσης πως ως παιδί, ο Ιησούς είχε επισκεφθεί το Γκλάστονμπερι μαζί με τον Ιωσήφ, ωστόσο μάλλον δημιουργήθηκε κατά την μεσαιωνική περίοδο, οπότε τα θρησκευτικά κειμήλια και προσκυνήματα ήταν επικερδές εμπόριο για τα αββαεία. Ο Γουίλιαμ Μπλέικ ανέφερε το θρύλο σε ένα ποίημα του που έγινε "δημοφιλής ύμνος", με τίτλο "Ιερουσαλήμ":
Περπατήσαν άραγε τούτα τα πόδια
Πάνω στα πράσινα βουνά της Αγγλίας;
— Γουίλιαμ Μπλέικ, "Ιερουσαλήμ"
Το Γκλάστονμπερι βρίσκεται κοντά στον Ποταμό Μπρου, ο οποίος τον καιρό του Αρθούρου σχημάτιζε μια λίμνη νοτίως του λόφου στον οποίο βρίσκεται η πόλη. Η λίμνη είναι μια από τις τοποθεσίες που προτείνονται κατά τον Αρθουριανό θρύλο ως κατοικία της Κυράς της Λίμνης