07 Στη θεολογία: Εάν πάρετε οποιοδήποτε γραπτό του αρχιεπισκόπου Ιωάννη, είτε ένα
κήρυγμα είτε ένα µεγάλο άρθρο, διαπιστώνετε πως δεν υπάρχει καμιά απολύτως διαμάχη.
Ακόμα και όταν “µάχεται” κάποιον, όπως τον π. Σέργιο Μπουλγκάκωφ, και πρέπει να
παρουσιάσει (γι’ αυτόν) ότι αναφέρει τους Πατέρες λανθασμένα και ότι η διδασκαλία του δεν
είναι Ορθόδοξη, ακόμα και εκεί δεν δίνει την εντύπωση ότι παλεύει, όπως οι ακαδημαϊκοί
θεολόγοι µας. Αντίθετα, είναι πολύ ήρεμος. Υπάρχει µια ορισμένη διδασκαλία των Πατέρων, την
οποία παρουσιάζει και όπου ο π. Σέργιος Μπουλγκάκωφ ξεφεύγει, το δείχνει. Τα λόγια του είναι
πειστικά όχι με βάση τη λογική επιχειρηματολογία, αλλά µάλλον από την παρουσίαση της
πατερικής διδασκαλίας στο αρχικό της κείμενο.
Μερικοί άνθρωποι που πηγαίνουν στις ακαδημαϊκές σχολές αγαπούν πολύ να
“αποδεικνύουν” ότι κάποιος άλλος δεν είναι γνώστης και έτσι “θριαμβεύουν”. Είναι όπως η
προπτυχιακή φοιτητική διαπάλη. Ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννης ήταν υπεράνω αυτών,
παρουσιάζοντας ήρεμα και με σαφήνεια ποια είναι η αληθινή διδασκαλία της Εκκλησίας, (και)
1
χωρίς να διεγείρεται από τις µικροπρέπειες. Αυτή η ελευθερία του θεολογικού του πνεύματος
είναι πολύ σημαντική για µας...
Για τον αρχιεπίσκοπο Ιωάννη, η διδασκαλία της Εκκλησίας ήταν καταρχήν αυτό που
διαβάσαμε στο Κοντάκιο των Αγίων Πατέρων: κάτι «που υφαίνεται από την άνωθεν θεολογία».
Προέρχεται από τον Θεό, υπάρχει µια διαφορετική γεύση σ’ αυτό, δεν είναι απλά αυτό που
διαβάζετε στα βιβλία. Αυτό που διαβάζετε στα βιβλία σας βοηθά, είναι καλό να το µαθαίνετε.
Αλλά πρέπει να θυµηθούµε ότι πάνω από αυτό είναι µια θεολογία που προέρχεται από ψηλά,
από τον Θεό. (σελ. 302)
08 Από τα γραπτά των αγίων Πατέρων της πιο υψηλής πνευματικής ζωής - του αγίου
Γρηγορίου του Σιναΐτη και του αγίου Ισαάκ του Σύρου - ο π. Σεραφείµ ξεκίνησε για να αποδείξει
ότι σε τέτοιους αγίους έχει δοθεί από τον Θεό η ενόραση (θεωρία) της δημιουργίας του ορατού
κόσμου, του πρωτόπλαστου κόσμου, και της «συγκρότησης των ορατών πραγμάτων». «Οι πιο
αξιόπιστοι ερμηνευτές της Γένεσης και της Αποκάλυψης», βεβαιώνει ο π. Σεραφείµ, «είναι
εκείνοι οι άγιοι Πατέρες που, όπως ο Μωυσής και ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής, “έβλεπαν”
την αρχή και το τέλος όντας οι ίδιοι σε κατάσταση ενοράσεως (θεωρίας)... Ο άγιος Συμεών είναι
ένας από τους µεγάλους «ενορατικούς» του θησαυρού της πίστεως. Μιλά για αυτά τα πράγματα
με τέτοια βεβαιότητα επειδή ακριβώς τα έχει δει».
Από το ύψος της πνευματικής γνώσης, ο άγιος Συμεών έγραψε με εξαιρετικό βάθος για την
κατάσταση της Δημιουργίας και πριν από την πτώση και µετά από τη γενική Ανάσταση. Όπως ο
π. Σεραφείµ εξήγησε στις δημόσιες διαλέξεις του: Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος είναι
πολύ κατηγορηµατικός ότι όλη η υλική δημιουργία - και όχι µόνο ο παράδεισος - πριν
από την πτώση του Αδάμ ήταν άφθορη και χωρίς θάνατο. Αμέσως µετά την πτώση τα
πλάσματα αρχίζουν να πεθαίνουν... Όταν ο νέος κόσμος έρθει, «ο νέος ουρανός και η νέα γη»
(Αποκ. 21:1), κατόπιν «ο πράος ...θα κληρονομήσει τη γη» (Ματθ. 5:5). Ποια γη; Είναι αυτή η γη
που βλέπετε ακριβώς εδώ, µόνο που θα καεί και θα αποκατασταθεί έτσι που όλα τα πλάσματα
πλέον θα είναι άφθορα. Αυτό είναι που κάνει ολόκληρη τη δημιουργία να αντιπαλεύει και για το
οποίο τα πλάσματα στενάζουν. Όταν ο άγιος Απόστολος Παύλος είπε πως «η κτίση
υποτάχτηκε στη µαταιότητα» (Ρωµ. 8, 20), αυτό σημαίνει πως υποτάχτηκε στη φθορά,
µέσω της πτώσης του ανθρώπου... Κατά τη γενική Ανάσταση, όλη η δημιουργία θα
απελευθερωθεί από τη φθορά µαζί με τον άνθρωπο, ακριβώς όπως κάποτε οδηγήθηκε στη
φθορά εξαιτίας αυτού. (σελ. 315)
09 Όπως αποδείχτηκε, ο µητροπολίτης είχε στείλει ένα παρά πολύ συγκινητικό έγγραφο,
στο οποίο παρουσίαζε την αληθινή εκκλησιαστική ζωή στη Ρωσία εν µέσω των σχεδόν
ανυπόφορων σοβιετικών συνθηκών και ένα δίκαιο, αγαπητό, διορατικό γέροντα, ο οποίος ήταν
πάρα πολύ μέσα στο πνεύμα των γερόντων της Όπτινα (γέροντας Ταυρίων).
1
Το «και» εδώ δεν χρειάζεται όπως γίνεται αντιληπτό από το νόημα. Ελάχιστες ακόμη τέτοιες ασαφείς εκφράσεις,
(λόγω μετάφρασης μάλλον), διορθώνω, ακριβώς για να είναι πιο ευκολονόητο το κείμενο.
Εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλοί που έγραφαν και κυκλοφορούσαν κρυφά στη Ρωσία
τέτοια ενθαρρυντικά χειρόγραφα, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς δεν το έκαναν ποτέ στη
Δύση προτού η Ρωσία να είναι πάλι ελεύθερη. Επομένως, με τη λήψη ενός τέτοιου σπάνιου,
ενημερωτικού εγγράφου, οι πατέρες της Πλατίνα δεν έχασαν καθόλου χρόνο για να το
εκδώσουν. Και για να καταστείλουν οποιεσδήποτε αντιρρήσεις από την «υπέρ-ορθή» ομάδα ως
προς την έκδοση της ζωής ενός ιερέα της κατακόμβης που προσχώρησε αργότερα στο
Πατριαρχείο Μόσχας, συνόδευαν το άρθρο με τη συνοδευτική επιστολή του µητροπολίτη
Φιλαρέτου, καθώς επίσης και με δύο έγγραφα από την Εκκλησία των Κατακομβών.
Εντούτοις, πόρρω απέχοντας από το να προληφθεί η διαμάχη, η µητροπολιτική επιστολή
ξεσήκωσε την κραυγή αγανάκτησης εκείνων που ήταν άκρως φανατισμένοι, οι οποίοι
µπορούσαν µετά δυσκολίας να πιστέψουν ότι ο µητροπολίτης τους θα µπορούσε να
αποκαλέσει κάποιον του Πατριαρχείου Μόσχας «σοφό και ευσεβή γέροντα». Αυτήν τη
φορά η «υπέρ-ορθή» ομάδα άρχισε ολόκληρη εκστρατεία, με επιστολές που εστάλησαν στον
καθένα για να υπογράψει, και µια επίσημη αντιπροσωπεία εστάλη για διαμαρτυρία στη
µητροπολιτική κατοικία στη Νέα Υόρκη. Η επιστολή έλεγε πως η φωτογοαφία και το άρθρο
σχετικά με τον αρχιµανδρίτη Ταυρίωνα, που ο µητροπολίτης είχε στείλει, «χρησίµευε ως
σοβιετική προπαγάνδα για να µετριάσει τη στάση µας απέναντι στους σοβιετικούς ιερείς και τη
Σοβιετική Εκκλησία, παρουσιάζοντας µας εκεί σαν να είμαστε στην πραγματικότητα “σοφοί και
ευσεβείς γέροντες” οι οποίοι αποτελούμε µέρος της Σοβιετικής Εκκλησίας... Οι επίσκοποι
πρέπει να συγκεντρωθούν και να κάνουν µια δηµόσια δήλωση όσον αφορά αυτό το σοβαρό
θέμα, οι συντάκτες του Ορθόδοξου Λόγου πρέπει να αποκαταστήσουν τη ζηµία που έγινε, με
απόσυρση των δηλώσεών τους, και τη δημοσίευση µιας δήλωσης της Συνόδου των Επισκόπων
µας σε αυτό το σημαντικό θέμα».
Ένας από τους ιερείς της «υπέρ-ορθής» ομάδας, σημειώνει ο π. Σεραφείµ, «προσπαθεί να
αναγκάσει τους ηλικιωμένους Ρώσους ενορίτες µας να γράψουν επιστολές διαμαρτυρίας στον
µητροπολίτη, αν και οι φτωχές ηλικιωμένες κυρίες δεν καταλάβαιναν περί τίνος επρόκειτο! Σε τι
στενό µονοπάτι λογικής θέλουν να µας αναγκάσουν να µπούµε, και πόσο λίγο αυτό
ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της Ορθόδοξης αποστολής σήμερα... (Αυτοί) δεν είναι
µόνο “αυτό που είναι”, αυτοί πολεμούν ακόμη και με τον αέρα με την Ιησουίτικη λογική τους και
δικαιολογούν την “καθαρότητά τους”, ενώ αυτό που απαιτείται είναι καρδιές που αγαπούν και
είναι πρόθυμες να βοηθήσουν τους βασανισμένους και αυτούς που αναζητούν και να τους
φέρουν κοντά στον Χριστό. Σε µία άλλη επιστολή ο π. Σεραφείµ αποκάλεσε αυτό το είδος
Χριστιανισμού «Η Αλίκη στη χώρα της θαυµατουργής Ορθοδοξίας».
Καθώς είχε κάνει πιο πριν, ο π. Σεραφείµ εξέφρασε την ανησυχία του σχετικά με τους
κινδύνους που παρουσιάζει η «υπέρ-ορθή» εκκλησιολογία για τη Ρωσική Εκκλησία της
Διασποράς: «Η Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς µπορεί να συνεχίσει να είναι ένας
σηµατοδότης για τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες - αλλά δεν θα είναι έτσι, εάν γίνουµε µια σέκτα
όπως (η “υπέρ-ορθή” ομάδα) θέλει να µας κάνει να είμαστε - µιά σέκτα που θα πολεμάει µόνο
µαζί με άλλες µικρές ”σέκτες” που βρίσκονται στην Ελλάδα.
Οι µητροπολίτες και άλλοι επίσκοποι της Εκκλησίας της Διασποράς αισθάνθηκαν ότι
πρέπει να τεθεί ένα τέλος στην αναταραχή µέ την έκδοση µιας «Απόφασης» που δήλωνε ότι
δεν µπορούµε να αγνοήσουµε οποιαδήποτε θετικά γεγονότα στη Ρωσία, συµπεριλαµ-
βανοµένων εκείνων που εµφανίζονται µέσα στο Πατριαρχείο Μόσχας.
Κατά παράκληση του αρχιεπισκόπου Αντωνίου, η εν λόγω απόφαση δημοσιεύθηκε στον
Ορθόδοξο Λόγο τ. 33. (σελ. 340-342)
http://www.imdleo.gr/diaf/2010/07/Rose-LMD.pdf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου